Wat is Weyhe in hemelsnaam? Geografisch gezien is het de zuidelijke uitbreiding van Bremen op de tegenoverliggende oever van de rivier de Weser. In feite is het een van de vele plaatsen in Duitsland waar het hart van de Bondsrepubliek echt klopt: de kleine en middelgrote bedrijven die goed zijn voor driekwart van alle werknemers en 90 procent van de stagiairs. Weyhe is ook de thuisbasis van een bedrijf dat buitengewone dingen heeft gedaan voor de regio zonder landelijk veel lawaai te maken. Het bedrijf in kwestie is Bormann Elektrobau.
Bormann Elektrobau werd opgericht in 1977, een gewoon elektriciteitsbedrijf met vier werknemers dat plaatselijke huishoudens voorzag van alles, van keukenfornuizen tot kelderverlichting en alles waarvoor elektriciteit nodig was. Vandaag de dag is het een bedrijf met 110 werknemers in het moederbedrijf, nog eens 40 werknemers verdeeld over twee dochterondernemingen en een aantal ingehuurde krachten voor individuele projecten. In 2020 bedroeg de jaaromzet €14 miljoen.
"Een familiebedrijf met het oog op de toekomst"
Bormann Elektrobau is allang overgestapt van woningen naar grootschalige projecten zoals scholen, hotels en kantoorcomplexen. Het bedrijf is een klasse apart in de lokale regio - en vandaag de dag strekken de activiteiten zich uit van Hannover tot de Baltische staten en van Maagdenburg tot Nederland. Deze belangrijke prestatie is in minder dan twee generaties geleverd en is des te belangrijker omdat het in zo'n concurrerende markt is gebeurd. Hoe heeft het bedrijf dit bereikt?
Het korte antwoord is dat Bormann alles uit één hand aanbiedt. Terwijl andere bedrijven alleen lampen of rookmelders kunnen installeren omdat ze niet het personeel of de knowhow hebben om meer te bieden, biedt dit bedrijf uit Weyhe alles wat met elektriciteit te maken heeft. Van eenvoudige stroomkabels tot complexe IT-systemen, bestellingen worden van begin tot eind in eigen huis uitgevoerd. Hierdoor kan de klant erop vertrouwen dat de verschillende groepen vakmensen naadloos samenwerken. Dit bespaart de klant een hoop problemen, en uiteindelijk bespaart de klant geld.
"Er zijn altijd momenten waarop je je comfortzone moet verlaten"
Het langere antwoord heeft te maken met de filosofie en de aard van het bedrijf. Vanaf het begin heeft dit familiebedrijf altijd vooruitgekeken naar de toekomst. Toen de concurrenten hun urenbriefjes nog met de hand invulden, had Bormann zijn interne administratie al meer dan tien jaar volledig gedigitaliseerd. Deze toekomstgerichte aanpak is duidelijk voor iedereen buiten het bedrijf. In een tijd waarin informatietechnologie voor de overgrote meerderheid nog onbekend terrein was, bood Bormann een uitgebreid scala aan IT-diensten en bleef daarmee de concurrentie ver voor. Tegen de tijd dat anderen dat inhaalden, had het familiebedrijf uit Weyhe zijn positie al lang geconsolideerd.
Patrick von Hagen is een van de drie managing directors van het bedrijf en belichaamt deze bedrijfsfilosofie tot in zijn vingertoppen. "Er zijn altijd momenten waarop je je comfortzone moet verlaten", zijn woorden die hij naleeft - en die gemakkelijk het bedrijfsmotto zouden kunnen zijn. Terwijl hij een ondeugende grijns opzet en een praatje maakt op zijn open, innemende manier, is het gemakkelijk om te vergeten dat dit een doorgewinterde professional is - en iemand die de teugels nooit laat vieren. Zijn carrièrepad getuigt hiervan.
Von Hagen begon in augustus 2002 als stagiair bij Bormann Elektrobau en is nu de baas. Toen hij aan zijn opleiding begon, was hij eigenlijk van plan maar een jaar te blijven. Tijdens zijn studie had hij al een eigen bedrijf opgebouwd in de verkoop van gameservers. Maar al snel sprak elektrotechniek tot zijn verbeelding. Hij verkocht zijn serverbedrijf en besloot te blijven. Omdat von Hagen niet het type is dat lang stil blijft zitten, voltooide hij in 2010 een gevorderde cursus voor technici. Dat deed hij omdat hij zich verder in dit vakgebied wilde verdiepen (en omdat hij zijn onderhandelingspositie voor de volgende salarisronde wilde verbeteren). Von Hagen brengt een fascinatie voor dit vak samen met een sterk gevoel voor zakelijk inzicht, net als een perfect aangesloten elektriciteitsleiding. Hij is goed geaard en toch bruist hij van energie.
In 2014 behaalde hij zijn meestergraad als elektrotechnisch ingenieur. Hoewel zijn bedrijf verdere training aanmoedigt, weigerde Von Hagen beleefd, bleef hij werken, ging hij na het werk naar avondschool en verdiepte hij zich in zijn boeken in het weekend. Hij betaalde zijn kosten uit eigen zak. "Omdat ik goed ben met cijfers," zegt hij met een grijns - en zijn aanpak bleek inderdaad rendabeler toen de studietoelage voor de meestercursus en de belastingaftrek eenmaal waren verrekend met de gederfde inkomsten. "Het helpt ook bij het onderhandelen met de baas," zegt von Hagen. Al snel stond hij aan het hoofd van een nieuw opgerichte afdeling. Maar dat was niet genoeg voor hem.
Drie jaar later slaagde hij voor zijn examen Bedrijfskunde (met onderscheiding). Daarvoor zat hij na zijn werk weer achter een schoolbank en doorliep hij lessen bedrijfskunde in een oververhit klaslokaal met drie dozijn andere studenten - opnieuw op eigen kosten. Niemand vond het leuk, zegt hij, maar het was de moeite waard. Sinds 2019 is de voormalige stagiair lid van de Raad van Bestuur. Volgens von Hagen "wilde ik altijd al verantwoordelijkheid nemen en niet alleen maar plannen volgen op een bouwplaats."
"Soms helpt een vreemd oog in de zaak"
Patrick von Hagen's kostenefficiënte aanpak is in overeenstemming met de bedrijfsfilosofie van het bedrijf: al vele jaren vullen alleen zeer jonge gebruikte bestelwagens de parkeerplaats van het bedrijf, omdat de afschrijving op nieuwe auto's gewoon te hoog is. Zijn bedrijf wordt immers niet alleen gedreven door artikelen met een hoge waarde, maar vooral door een overvloed aan kleine dingen zoals kabels, schakelaars en terminals, en die kan hij onmogelijk allemaal in de gaten houden. "Hiervoor zijn we afhankelijk van betrouwbare partners," zegt von Hagen, "en we bieden buitendienstmedewerkers altijd een warm welkom." Inderdaad, veel problemen kunnen alleen worden geïdentificeerd met een frisse blik.
Onlangs kwam er een vertegenwoordiger van HellermannTyton langs die tijdens een bezoek aan de werkplaats plotseling voor de elektrische panelen stopte en een nieuwe kabelgoot voorstelde. "Niemand van ons zou eraan gedacht hebben om zo'n onderdeel te vervangen," zegt von Hagen. "Ik bedoel, hoe innovatief kun je zijn als het om kabelgoten gaat?" Toch heeft het nieuwe onderdeel zijn waarde bewezen: het sluit beter dan het vorige model (van een andere leverancier) en is ook kosteneffectiever. Er werd een proeflevering besteld en het personeel in de werkplaats en op de bouwplaats was het erover eens dat de nieuwe kabelgoot een zegen was in de zeer conservatieve omgeving van de paneelbouw. Een probleem waar niemand zich bewust van was, werd nu opgelost. "Hiervoor vertrouwen we op ideeën van buitenaf," zegt von Hagen.
"Hiervoor vertrouwen we op ideeën van buitenaf"
Dit vereist een hoge mate van vertrouwen. Hetzelfde geldt voor interne relaties. "Als een collega problemen heeft, vinden we altijd een oplossing", legt von Hagen uit. We kennen elkaar en de communicatielijnen zijn kort; onlangs moest hij het pand twee uur verlaten om zijn dochter naar zwemles te brengen. De elektrische Olympia typemachine op een bureau op de eerste verdieping is niet alleen voor de sier; hij is er voor een vaste medewerker die pakketlabels aframmelt voor verzending. Dit heeft haar een gevoel van doelgerichtheid gegeven dat ze miste sinds de dood van haar man. Werken in het filiaal in Weyhe - zonder smartphone of laptop - geeft haar het positieve gevoel nog steeds nodig te zijn voor de wereld. Dat is ook waar het in een familiebedrijf om draait.
"Investeren in tevreden personeel loont"
En het is ook zakelijk verstandig. Gezien het tekort aan vaardigheden loont het om te investeren in tevreden werknemers. Om dezelfde reden leidt Bormann Elektrobau zijn eigen volgende generatie op door vijf tot negen stagiairs per jaar aan te nemen. In plaats van te vertrouwen op beroepsscholen en jonge mensen als goedkope arbeidskrachten naar bouwplaatsen te sturen, neemt een meester-vakman binnen het bedrijf de verantwoordelijkheid voor de stagiairs op zich. Zoals Patrick von Hagen het zegt: "We leiden mensen op volgens onze behoeften, niet volgens hoe het moet."
"We leiden mensen op volgens onze behoeften, niet volgens hoe het moet."
Eén voorman is er al vanaf de dag dat het bedrijf werd opgericht; hij zag hoe de goede oude VW T2 busjes geleidelijk werden verdrongen door nieuwe Mercedes Sprinters op de parkeerplaats van het bedrijf. Als hij nog wat langer blijft, zal hij ook getuige zijn van de komst van de e-voertuigen - want Bormann Elektrobau heeft ook hier een duidelijk beeld van zijn volgende stap. Het wil zich voorbereiden op de grote golf van e-mobiliteit die komen gaat. Het bedrijf bereidt zich al voor op de moeilijke kwestie van elektrisch opladen en denkt na over buffersystemen, die zowel technisch als qua regelgeving complex zijn. Op deze manier wil Bormann Elektrobau de concurrentie minstens een kabellengte voor blijven.
Het tweede hoofdkantoor van het bedrijf, dat aan de overkant nieuw is gebouwd, heeft voldoende lege kantoren om de komende generatie te huisvesten. Nogmaals, groei blijft het doel. Met iemand als Patrick von Hagen in het team is er eigenlijk geen alternatief.
